Jan Pamuła. Grafika. Galeria Oko dla Sztuki Kraków
Jan Pamuła. Grafika.
16.01.2014 – 19.02.2012
wernisaż: 16.01.2014, 16:00
Galeria Oko dla Sztuki w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego prezentuje prace Jana Pamuły – grafika, malarza, pedagoga, autora prac teoretycznych z dziedziny sztuki. Jan Pamuła jest profesorem na Wydziale Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Przez dwie kadencje pełnił funkcę Rektora ASP. W poprzedniej kadencji był Prezesem Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie. W 2013 roku został uhonorowany Nagrodą Miasta Krakowa w dziedzinie kultury i sztuki. Jest autorem licznych wystaw indywidualnych i uczestnikiem kilkuset wystaw zbiorowych, międzynarodowych, krajowych i zagranicznych.
Na wystawie Prof. Jan Pamuła prezentuje nam wybrane prace z dwóch serii grafik komputerowych które powstały pod koniec roku 2009. Wtedy powstało 110 prac ponad 50 czarnobiałych achromatycznych oraz 50 barwnych. Na wystawie oprócz prac na papierze Profesor prezentuje 50 czarnobiałych prac w formie animacji cyfrowej w prezentacji multimedialnej (powstałej przy współpracy z Mateuszem Bednarzem) na ekranie dużego monitora. Prace te były też wystawiane w formie długiej 18 metrowej grafiki na wystawie Bieguny w Galerii Engram w Katowicach.
Logika i fizyka
Logika formy jest pięknem, esencją i siła. Struktura powierzchni, zewnętrzność, to tylko przejawy. Sens jest ukryty pod powierzchnią. Przesunięcia sił pod powierzchnią powodują trzęsienia ziemi. Wszelkie nagromadzenie elementów na powierzchni znika wtedy, przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie, ginie słabe , nijakie, bezforemne.
Maksymalne napięcie wizualnych sił zawarte jest w prawach logicznych, sięgających działań na poziomie mentalnym, tych które dokonują się w głębi naszego systemu percepcyjnego.
Prawo fizyczne komunikuje tak samo jak każdy inny język, przeniesione na grunt sztuki to prawo optyki bądź geometrii. Prawo fizyczne jest zawsze obecne, język fizykalny jest ważnym czynnikiem budującym nową strukturę języka sztuki. Istnieją systemy językowe bardziej złożone, jednak ich użycie nie bardzo się przydaje, są to bowiem w dużym stopniu języki prywatne.
To, co żywe, odkrywcze, mające siłę działania i oddziaływania, siłę budowania w sensie uniwersalnym, jest podstawą, na której wyrastają prawdziwe wartości. Połączenie logiki formy i wizualnej fizyczności, stanowi podstawę sztuki konkretnej, a zarazem jest najlepszym wyrazem uniwersalności i piękna tej sztuki.
Jan Pamuła
Jan Pamuła zaczął uprawiać abstrakcję geometryczną w roku 1970 i od tego czasu stosuje w malarstwie i grafice geometryczne elementy i systemy. W latach 70. Eksperymentował z geometrycznie formowanymi podobraziami i obiektami trójwymiarowymi.
W cyklu noszącym tytuł Obiekty geometryczne wykorzystywał systemowe współoddziaływanie form abstrakcyjnych, kwadratów, prostokątów i półkoli w połączeniu z sekwencyjnością świetlistych, tęczowych barw. Zrealizował również cykl litografii i wklęsłodruków Systemy, który rozwija obecnie z zastosowaniem grafiki komputerowej. (…)
W pracach z tego cyklu artysta jest zainteresowany głównie duchowymi i symbolicznymi znaczeniami zawartymi w geometrii, relacje formalne są tu drugorzędne.
W latach 80. W cyklach obrazów i grafik noszących tytuły Seria komputerowa I i Seria komputerowa II rozwinął z pomocą programistów komputerowych, ciągłe, permutacyjne dzielenie płaszczyzny obrazu, aż do stworzenia rozbudowanej sieci prostokątów.
W latach 1992-1993wykonał cykl grafik komputerowych opartych na obrazach fotograficznych i technice reprodukcji. W cyklu Leonardo przetwarzał elementy znanych dzieł Leonarda da Vinci umieszczając je w nieoczekiwanych kontekstach. Geometria i barwa stanowią strukturalną podstawę prac Jana Pamuły i odzwierciedlają jego osobowość. Geometria ujawnia intelektualną spekulatywność, a barwa bezpośrednią zmysłową ekspresyjność. Te dwa elementy nie są sprzeczne – współoddziaływują, tworząc harmonie i witalność jego twórczości.
Anthony Clementi
Wypowiedź autora
Przez prawie czterdzieści lat włączony byłem w nurt sztuki abstrakcyjnej realizując obrazy, grafiki, obiekty i instalacje o charakterze geometrycznym. Głównym moim celem było zawsze poszukiwanie systemu, który mógłby być jako forma, wizualnym odzwierciedleniem uniwersalnych praw.
Wiele z moich prac komputerowych zostało zrealizowanych z użyciem programu napisanego specjalnie dla mnie przez informatyka-programistę, np. Seria komputerowa, 1980 – seria rysunków realizowanych później w formie grafik i malowanych ręcznie obrazów.
Źródłem inspiracji były zawsze dla mnie: wizualność rzeczywistości, filozofia i mistycyzm ( przez pewien okres czasu byłem pod silnym wpływem pism Emmanuela Svedenborga). Obecnie bardziej koncentruję moją uwagę na elementach semantycznych i moje prace nie są tak rygorystycznie „konkretne”, jak te z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.
Jan Pamuła