GRUPPA - mit Solidarności

Kultowe prace członków GRUPPY z lat 80 tych i próba odniesienia się na naszej wystawie do tego przełomowego dla nas okresu - Solidarności.

Na wystawie zaprezentujemy prace: Ryszarda Grzyba, Pawła Kowalewskiego, Jarosława Modzelewskiego, Włodzimierza Pawlaka, Marka Sobczyka, Ryszarda Woźniaka.

Artyści tworzący Gruppę stylistycznie wpisywali się w międzynarodowy kontekst przemian w sztuce lat 80-tych. Malowali krzykliwe, figuratywne obrazy, świadomie antyestetyczne. Na tle szarości lat 80. pełne barw malarstwo Gruppy zdawało się wręcz krzyczeć kolorem. Neoekspresyjna stylistyka została przez nich zaadoptowana do napiętej sytuacji polityczno-społecznej w Polsce. "Dzikość" malarstwa Gruppy była jednak nie tylko buntem przeciw stanowi wojennemu, ale także przeciwko nudzie postawangardowej sztuki, która wchodziła w okres jałowego akademizmu. Gruppowcy odczuwali potrzebę zbiorowej działalności, dawania w sztuce upustu swoim emocjom i przekonaniom. Rzeczywistość odczuwali jako absurd i groteskę, czas pozbawiony prawdziwych wartości. Na brutalność w obszarze politycznym odpowiadali "dzikością" malarstwa. Wolność manifestowała się w ich pracach jako anarchia, jadowita prowokacja, gorzka ironia i obsceniczność.

Gruppa – grupa artystyczna założona w 1982 przez absolwentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych reprezentujących nurt nowej ekspresji. Utworzyli ją Ryszard Grzyb, Paweł Kowalewski, Jarosław Modzelewski, Włodzimierz Pawlak, Marek Sobczyk i Ryszard Woźniak.

Okazją do utworzenia Gruppy była wspólna wystawa prac artystów, która miała się odbyć w pierwszą rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego 13 grudnia 1982 w warszawskiej pracowni Dziekanka. Wystawa ta ostatecznie odbyła się 14 stycznia 1983, pod nazwą Las, góra, chmura. Artystów łączył wspólny styl, inspirowany nurtami neoekspresjonizmu. Nawiązywali oni do warunków życia społeczeństwa w okresie stanu wojennego. Oprócz wystaw malarskich Gruppa organizowała też odczyty, recytacje wierszy i koncerty, a także wydawała własne pismo Oj dobrze już. Ukazało się 9 numerów.

Gruppa zakończyła działalność w 1992 roku wystawą w Zachęcie, a jej członkowie zajęli się indywidualną twórczością.

Znakomicie ten czas opisał Ryszard Woźniak w tekście - Trans kulturowe wizje, napisanym ok. 2000 roku

Każdy rok życia może być przełomowy. Jednak niektóre lata bywają wyjątkowe
i to one szczególnie wpływają na jakość i intensywność naszego życia. Dla mnie, artysty urodzonego w zniewolonej Polsce 1956 roku i wchodzącego w życie artystyczne po roku 1981, roku euforii Solidarności i wprowadzenia stanu wojennego, szczęście sprzyjało. Bieg historii określił kontekst mojej sztuki, przyspieszył tempo zmian, których pragnąłem. Doznałem wówczas pierwszego olśnienia. Zrozumiałem, że sztuka jest sferą wolności bo obiecuje wolność, że tylko wolni ludzie mogą tworzyć istotne treści kultury, że stan wolności nie zależy od państwowych dekretów lecz jest indywidualnym aktem woli i ducha jednostki.
Taka świadomość pozwoliła mi zrezygnować z zamiaru emigracji i pozostając w Polsce podjąć walkę o autentyczną wartość w obszarze sztuki. Brutalizm władzy państwowej wyzwolił radykalizm postaw artystów. Podczas gdy artyści już ukształtowani podjęli bojkot oficjalnych miejsc wystawienniczych, rezygnując często z normalnej aktywności, my młodzi bojkotowaliśmy niemal całą zastaną tradycję polskiej sztuki, polski kompleks wtórności, pasywność i rezygnację starszego pokolenia. Absurdalna presja polityczna tego czasu ośmieliła mnie do odrzucenia krępującej części wiedzy zdobytej w Akademii Sztuk Pięknych. Sięgając po nowe, wobec powszechnie znanej tradycji, środki malarskie wierzyłem, że Polska również może być źródłem dobrej sztuki, tak samo jak Francja, Niemcy czy Ameryka. Codziennie odczuwany niepokój sprzyjał poszukiwaniom podobnie myślących. W wyniku tych poszukiwań ostatecznie powstała GRUPPA - unikalna formacja na polskiej scenie artystycznej. Pierwsze kontakty ze sztuką zachodu, które miały miejsce w 1984 roku potwierdziły zasadność naszych ambicji. W Polsce, tak jak w wielu innych miejscach na Ziemi bije źródło dobrej i autentycznej sztuki. Cieszę się bardzo, że na moich oczach i z moim udziałem, źródło to tworzy strumień, który coraz wyraźniej łączy się ze strumieniem sztuki światowej.

 

Galeria

Galeria Sztuki Współczesnej ESTA
UL. Raciborska 8, 44-100 Gliwice | PON-PT 9:00-17:00
TEL 698-614-050 | EMAIL tadeusz.stapowicz@esta.com.pl