Jerzy rosołowicz telehydrografiki

Na wystawie prezentować będziemy jeden z ostatnich cykli artysty - "Telehydrografiki". Cykl ten jest efektem zainteresowań Rosołowicza teleradiestezją czyli pozazmysłowym badaniem przebiegów żył wodnych. Telehydrografiki nie są niczym innym jak naniesieniem owych przebiegów na rzuty mieszkań jego znajomych z informacją, które z pomieszczeń jest negatywnie napromieniowane. Przekonany o swoich parapsychicznych zdolnościach stworzył kilkaset telehydrografik, które miały pomóc ludziom w neutralizacji promieniowania żył wodnych. W tym celu wykonał dodatkowo szczegółowe instrukcje na stworzenie mat, które miały izolować część pokoju lub nawet cały budynek. 

Telehydrografik nie należy traktować jako dzieł sztuki mających walory estetyczne, choć niewątpliwie je w sobie posiadają, ale jako rezultat świadomych "działań neutralnych". Koncepcji Rosołowicza, którą rozwijał od końca lat 60-tych, z jednej strony można ją przyrównać do reakcji chemicznej zobojętniania odczynu kwaśnego, związkiem zasadowym i to jest kontekst do "Telehydrografik". Z drugiej strony są to świadome działania, które ze swej natury nie są ani pozytywne ani negatywne, tylko neutralne, autor wyrażał opinie, że pozytywne idee i działania niosą nierzadko bardzo negatywne skutki dla świata i człowieka. Przykładem takiego świadomego neutralnego działania jest koncepcja Rosołowicza, "Kreatorium kolumny stalagnatowej Millenium" z 1970r., która zakładała wybudowanie obiektu do sztucznego stworzenia kolumny stalagnatowej w ciągu tysiąca lat, gdzie człowiek miał zapewniać jedynie niezbędne warunki, głównie utrzymywać odpowiedni poziom wody. 

Koncepcja działań neutralnych powstała z zaniepokojenia losami świata i kierunkiem rozwoju naszej cywilizacji, z jednej strony degradacja środowiska naturalnego z drugiej zagrożeniem konfliktu atomowego. Człowiek w ujęciu Rosołowicza kieruje się w swoich postępkach celowością i jeżeli dojdzie do ostatecznej katastrofy do będzie to wynik "naszego działania celowego". 

Przeświadczony, że świat stoi w obliczu katastrofy, pragnął stworzyć niejako model pobudzający "świadome działanie neutralne", ułatwiający dążenie ku dobru poprzez "neutralizowanie wartości ujemnych wartościami dodatnimi". Pisał, że jego celem jest rozpoznanie

"[...] konfliktów i sprzeczności, jakie towarzyszą świadomemu, celowemu działaniu człowieka. Chodzi o dobrą wolę łagodzenia ich i takiego sterowania nimi, żeby w rezultacie otrzymywać wartości optymalne, pomyślne zarówno w aspektach jednostkowych, jak i społecznych".
Ów model-wzorzec miał objąć "całą ludzkość bez względu na przekonania polityczne i religijne, przynależność państwową i rasową". Ta utopijna idea w pierwszym rzędzie adresowana była do środowisk artystycznych i naukowych, którym autor wyznaczył rolę wiodącą - do środowisk skupiających urbanistów, architektów, plastyków, muzyków, socjologów, psychologów, elektroników, fizyków i cybernetyków. Proroczo podkreślał Rosołowicz wagę i znaczenie "środków informacji i przekazu".

Sam artysta nie chciał swoją twórczością jedynie poruszać sumień i uświadamiać ludziom zagrożenia, przy swoim skromnym instrumentarium tworzył m.in.. Telehydrografiki, które miały pomóc jego najbliższym. Cykl ten należy określić jako tyleż utopijny co absurdalny ale z dzisiejszej perspektywy na uwagę zasługuje zakwalifikowanie go przez artystę do tak zwanego "dokumentu sztuki". Opierający się na paranauce nie może być zaliczony do dokumentu naukowego a z uwagi na jego subiektywny i intuicyjny charakter jest materialnym śladem procesów niematerialnych dlatego posiada niektóre cechy dzieła sztuki. Jest, ujmując to za Stefanem Morawski "w międzystrefie" pomiędzy sztuką a nie-sztuką.

Wystawa realizowana przy współpracy z Jarosławem Kozłowskim.

Galeria

Galeria Sztuki Współczesnej ESTA
UL. Raciborska 8, 44-100 Gliwice | PON-PT 9:00-17:00
TEL 698-614-050 | EMAIL tadeusz.stapowicz@esta.com.pl